Het doel van het onderzoek is om een concept te ontwikkelen voor een nieuwe holle vezel nanofiltratiemembraan en de technische en economische haalbaarheid aan te tonen om op decentraal niveau water te kunnen produceren uit verschillende bronnen, waarbij zowel leveringszekerheid als kwaliteit voldoen aan de wettelijke eisen van drinkwater.
Schoon water is wereldwijd een schaars goed. Waar veel landen problemen hebben met schoon drinkwater, was dit tot voor kort in Nederland geen probleem. De afgelopen zomers zijn echter, op een uitzondering daargelaten, te droog geweest. In bepaalde regio’s van Gelderland en Overijssel heeft Waterbedrijf Vitens afgelopen jaren veel meer grondwater moeten oppompen in de zomer dan volgens de vergunning is toegestaan. Elders in het land moest de inname van oppervlaktewater uit de Rijn gestaakt worden doordat door de verminderde wateraanvoer de concentraties van verontreiniging dusdanig hoog werden dat dit met de huidige zuiveringsinstallaties onvoldoende verwijderd kon worden. Kortom, met langdurige droogte, hevige neerslag en toenemende vervuiling van drinkwaterbronnen komt ook het huidige en gecentraliseerde watersysteem in Nederland onder druk te staan.
Toenmalig minister van Infrastructuur & Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen heeft in 2020 de waterleidingbedrijven opdracht gegeven om nieuwe waterbuffers te creëren waarmee twee droge zomers zonder problemen te overbruggen moeten zijn. Desondanks komen als gevolg van klimaatverandering steeds vaker extreme regenbuien voor, met wateroverlast als gevolg. Op dit moment leidt dat er toe dat het overtollige water in beken en rivieren zo snel mogelijk wordt afgevoerd richting zee of IJsselmeer om de hoogte van het grondwater te kunnen controleren en beheersen. Deze tegenstrijdigheid van droogte aan de ene kant en wateroverlast aan de andere kant draait uit op nieuwe initiatieven van zowel drinkwaterbedrijven als waterschappen om lokaal water op een veilige manier vast te kunnen houden.
In Enschede wordt op verschillende plekken overtollig grondwater opgepompt en via het riool afgevoerd om de grondwaterstand op het juiste peil te houden. Eén van die locaties in de stad is de voormalige Melkhal waar projectontwikkelaars een nieuwe woonwijk met een centrale plek voor eten en drinken, werk en cultuur realiseren. De Melkhal zelf heeft een paar waterkelders met een capaciteit van zo’n 3.000 kubieke meter. Lokaal beschikbaar en relatief schoon water wat op dit moment niet benut wordt. De uitdaging in dit project is om het opgevangen water dat nu gebruikt zou kunnen worden als grijs water (ongezuiverd en/of licht verontreinigd (regen)water, maar geschikt voor toiletspoeling, schoonmaak of buitengebruik), lokaal te zuiveren naar drinkwater.
De lectoraten International Water Technologies (IWT) en Duurzame Leefomgeving (DL) doen samen met een aantal industriële en publieke partners onderzoek naar de ontwikkeling voor decentraal drinkwater in Enschede door in de Melkhal een proefopstelling op te zetten om te kijken hoe het opgevangen water zo goed mogelijk gezuiverd kan worden en realtime de kwaliteit ervan gemeten kan worden. Industriële partners zijn al in staat om technisch grijs water te zuiveren tot drinkwater met behulp van nanofiltratiemembranen.
Het doel van het onderzoek is om een concept te ontwikkelen voor een nieuwe holle vezel nanofiltratiemembraan en de technische en economische haalbaarheid aan te tonen om op decentraal niveau water te kunnen produceren uit verschillende bronnen, waarbij zowel leveringszekerheid als kwaliteit voldoen aan de wettelijke eisen van drinkwater.
Studenten en onderzoekers brengen de huidige infrastructuur in kaart voor het leveren van drinkwater en het afvoeren van regenwater via riolering, beken en grondwaterinfiltratie. Dit vormt de basis voor verschillende door te rekenen scenario’s en stress test waarmee kansen en zwaktes inzichtelijk worden gemaakt. Parallel worden testopstellingen opgesteld op verschillende locaties waarmee de technologie van nanofiltratiemembranen wordt gemeten en doorontwikkeld. Dit gebeurt op zowel locaties met grondwater, als regenwater en oppervlaktewater. Hiermee kan bepaald worden wat de te bereiken capaciteit en kwaliteit is van verschillende waterbronnen.
Harry Futselaar
Ruben Timmers
Bezoekadres
M.H. Tromplaan 28
7513 AB Enschede
Postadres
Postbus 70000
7500 KB Enschede