Gido Hakvoort
Het project “Virtual Reality for Rehabilitation” heeft als doel het ontwikkelen en toepassen van innovatieve VR-technologie in de revalidatiezorg. Het richt zich op het verbeteren van revalidatietrajecten door natuurlijke vormen van interactie met VR-omgevingen te onderzoeken en te implementeren. De focus ligt op het doorontwikkelen van eerder gemaakte prototypes, het ontwerpen van VR-oefeningen met gamification-elementen en het vergroten van de inzetbaarheid van VR, ook voor nieuwe patiëntengroepen zoals mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Dit project streeft naar meer gebruikersgemak, motivatie voor patiënten om te oefenen, en bredere acceptatie van VR binnen de zorg. Daarnaast wordt er gekeken naar het opzetten van een duurzaam businessmodel en bredere integratie van VR in revalidatietrajecten. Door samenwerking tussen zorginstellingen, het onderwijs en bedrijven wordt er niet alleen praktische kennis opgedaan, maar ook bijgedragen aan innovaties die de revalidatiezorg kunnen transformeren.
Er is een grote behoefte aan betere vormen van interactie in VR-omgevingen. Bij traditioneel gebruik van VR in de zorg werd vaak gewerkt met losse controllers. Dit maakte interactie lastig en verstoorde de volledige immersie van de gebruiker. Er was behoefte aan meer natuurlijke en gebruiksvriendelijke interactievormen die de effectiviteit van revalidatietrajecten konden verbeteren.
Daarnaast groeide de vraag naar kennis over de ontwikkeling en toepassing van VR/AR-technologie in de revalidatiezorg. Het eerdere TFF-project liet zien dat VR aantrekkelijk kan zijn voor bepaalde therapieën, zoals spiegeltherapie en balanstherapie. Toch bleef een grote groep revalidanten, zoals mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH), buiten beschouwing.
Er ontstond de wens om bestaande prototypes verder te ontwikkelen en nieuwe toepassingen te onderzoeken, met als doel VR toegankelijker en breder inzetbaar te maken. Dit project speelt in op die behoefte en verkent nieuwe mogelijkheden binnen de zorg.
Het lectoraat ICT-innovaties in de Zorg beschikt over expertise in het analyseren van nieuwe technologieën en het ontwerpen van VR-omgevingen binnen de zorg. Door eerdere projecten, zoals TFF, is deze kennis verder verdiept. Het lectoraat heeft ervaring met het integreren van technologieën in de praktijk en werkt nauw samen met HBO-ICT-studenten aan proof-of-concepts. Ook is er kennis aanwezig over hoe VR-omgevingen bijdragen aan revalidatietrajecten en hoe deze technologie kan worden opgeschaald en geïntegreerd in de zorg.
Dit project breidt de bestaande kennis uit door onderzoek te doen naar de structurele inzetbaarheid van VR in revalidatiezorg. Specifieke aandachtspunten zijn:
1. Hoe cognitieve vaardigheden in VR geoefend kunnen worden.
2. Het effect van gamification-elementen op motivatie en gebruiksgemak.
3. Het ontwikkelen van prototypes en proof-of-concepts binnen revalidatietrajecten.
4. Het ontwerpen van een duurzame hardware- en softwarearchitectuur.
5. Het opzetten van een businesscase voor brede implementatie van VR in de zorg.
Daarnaast richt het project zich op de praktische uitdagingen van doorlopende studentenprojecten en hoe producten duurzaam kunnen worden overgedragen. Het testen van VR-toepassingen met echte patiënten brengt nieuwe inzichten in gebruikerservaring en effectiviteit. De opgedane kennis wordt gedeeld via een open website/kennisbank en door samenwerking met V3RLabs en Vogellanden verder benut voor doorontwikkeling en commerciële toepassingen.
Het project heeft als doel nieuwe kennis te ontwikkelen over het gebruik van Virtual Reality (VR) in de revalidatiezorg. Dit omvat zowel technologische als zorginhoudelijke innovaties. Een belangrijk resultaat is de ontwikkeling van VR-prototypes en proof-of-concepts die gericht zijn op het ondersteunen van cognitieve revalidatietrajecten. Daarnaast wordt onderzocht hoe gamification-elementen de motivatie en gebruikservaring van revalidanten kunnen verbeteren.
Het project levert ook waardevolle inzichten op in de toepasbaarheid van VR en AR voor verschillende doelgroepen, waaronder revalidanten met niet-aangeboren hersenletsel. Hiermee wordt duidelijk welke mogelijkheden VR biedt voor de ontwikkeling van een virtueel revalidatiecentrum. Tegelijkertijd wordt gekeken naar de technische en zakelijke aspecten, zoals de benodigde certificering en het opstellen van een sterke businesscase voor VR-gestuurde zorgmodellen.
Naast deze onderzoekskwesties draagt het project bij aan het onderwijs en de ontwikkeling van studenten en docenten. Studenten van de opleiding HBO-ICT doen praktijkervaring op met VR en AR, terwijl docenten hun kennis over deze technologieën uitbreiden. Dit versterkt het curriculum en maakt het onderwijs beter afgestemd op de praktijk.
Tot slot worden de resultaten en kennis gedeeld via wetenschappelijke publicaties en een online kennisbank, zodat zowel de zorgsector als het onderwijs profiteert van de opgedane expertise.
Het project wordt geleid door het lectoraat ICT-innovaties in de Zorg, dat:
• De coördinatie van onderzoek en samenwerking verzorgt.
• Onderzoeksmethoden toepast zoals interviews, literatuurstudies, usability testing en A/B-testing.
• De verbinding tussen onderzoek en onderwijs versterkt door nauwe samenwerking met docenten.
Vogellanden en V3RLabs zijn essentieel voor het succes van dit project. Hun bijdragen omvatten:
• Inbreng van expertise in VR, zorgpaden en certificeringsprocessen.
• Het beschikbaar stellen van testlocaties en apparatuur.
• Begeleiding van studenten en ondersteuning bij softwareontwikkeling en documentatieborging.
Vogellanden richt zich op de praktische toepassing van VR in revalidatie en biedt advies en begeleiding door specialisten. V3RLabs zorgt voor continuïteit van het project door code, documentatie en architectuur te waarborgen.
Studententeams van HBO-ICT spelen een uitvoerende rol en werken aan:
• De ontwikkeling en uitbreiding van VR-omgevingen en gamification-elementen.
• Onderzoek en prototyping op basis van concrete vraagstukken van Vogellanden en V3RLabs.
Deze aanpak combineert de wetenschappelijke inzichten van het lectoraat met de praktijkervaring van de betrokken bedrijven, ondersteund door de inzet van studenten.
Gido Hakvoort
Marike Hettinga
Loes Bulle-Smid
Bezoekadres
M.H. Tromplaan 28
7513 AB Enschede
Postadres
Postbus 70000
7500 KB Enschede
