Directeur Peter van Dam van de Saxion-academie Life Science, Engineering & Design en voorzitter van de stuurgroep TechForFuture vertelt over de noodzaak en impact van praktijkgericht onderzoek binnen het hbo en legt de rol van TechForFuture hierin uit.
“TechForFuture (TFF) was een logische uitkomst van de nationale topsectorendiscussie in combinatie met de onderzoeksopdracht voor het hbo. Oost-Nederland is de tweede regio van Nederland qua maakindustrie. Daarom kreeg Saxion, in techniek altijd al een grote hogeschool, samen met Windesheim het Centre of Expertise (CoE) voor HighTech Systems & Materials (HTSM).
“Onze academie had al lectoraten opgezet, maar TFF noopte ons na te denken over speerpunten. Dat werden er drie. Nanotechnologie is echte een unique selling point van Saxion, samen met de Universiteit Twente opgepakt. Mechatronica werd het omdat we de nieuwe automatiseringsslag in de Smart Industry zagen aankomen. Voor Smart Materials kunnen we goed samenwerken met bedrijven als TKH en TenCate; al onze speerpunten zijn immers op de regio geënt.”
Voorheen hadden studenten alleen in hun afstudeerproject inhoudelijke interactie met het bedrijfsleven. Nu zijn er vanaf het tweede jaar onderzoeksprojecten in de industrie
Reuring
“na vijf jaar heeft TFF zowel Saxion als Windesheim een sterke HTSM-profilering gegeven. Uit een landelijke evaluatie van de CoE’s bleek dat TFF het verste is in de interactie met haar doelgroep. Eén op de drie mensen in onze opleidingen wordt al betaald uit TFF-proejcten met de industrie. Zeker mkb’ers betalen alleen als ze met echte problemen zitten en het vertrouwen hebben dat wij hun daarvoor met toegepast onderzoek een oplossing kunnen bieden.”
“Aan het lectoraat Mechatronica bijvoorbeeld zijn al tien bedrijven verbonden die er geld insteken. Zij willen reuring in de regio omdat ze geloven in het belang van een goed ecosysteem rond mechatronica, voor onderzoek en hun toekomstig personeel. Die contacten en projecten zijn natuurlijk ook interessant voor onze studenten.”
Impact
“De impact van het onderzoek in TFF-verband op het onderwijs aan Saxion is groot. We hebben bijvoorbeeld de nieuwe opleiding Mechatronica en een master Nanotechnologie opgezet en bestaande opleidingen hebben leerlijnen gekregen die aansluiten op de lectoraten. Zo zijn behoeftes in het bedrijfsleven vertaald naar het onderwijs. We hebben met hulp van TFF veel bedrijven naar binnen gehaald, waaraan we maximaal de relevantie van het curriculum voor de beroepspraktijk kunnen spiegelen. Docenten maken het bedrijfsleven veel intensiever mee dan vroeger en blijven daardoor up-to-date.”
“Voorheen hadden studenten alleen in hun afstudeerproject inhoudelijke interactie met het bedrijfsleven. Nu zijn er vanaf het tweede jaar onderzoeksprojecten in de industrie. Er zijn zoveel nieuwe mogelijkheden. We openden bijvoorbeeld een nieuw researchcentrum voor thermoplasten. Daarin is 1,5 miljoen euro geïnvesteerd, maar geen cent vanuit mijn begroting; dat wordt allemaal betaald via projecten. Mede dankzij TFF beschikken we nu over infrastructuur in combinatie met inhoudelijke diepgang vanuit de bedrijven die we anders niet hadden gehad. Studenten ervaren dat: dit onderzoek gaat om het echie.”
Resultaatsverplichting
“Dat laatste geldt ook voor de bedrijven. Als we vanuit TFF een project met hen opzetten, bespreken we altijd de resultaatsverplichting die zij kunnen verwachten. Eerst moet er bij hen vertrouwen zijn dat we hen een stap voorwaarts kunnen helpen, zonder dat wij kunnen zeggen hoe groot die stap precies zal zijn. Daarna vertellen we dat er subsidie van de overheid aan verbonden is, waardoor wij een andere tariefstelling kennen dan commerciële ingenieursbureaus. Die combinatie van vertrouwen en financiën past soms ook bij de snelheid van de bedrijven zelf, als ze nog zoekende zijn. Wij gaan altijd een inspanningsverplichting aan en ook een resultaatsverplichting, maar geen absolute. Als je dat eerlijk vertelt, krijg je begrip van de bedrijven.”
Peter van Dam – directeur Academie Life-Science, Engineering & Design, Saxion
“Dat we de aanvraag voor het CoE HTSM samen met Windesheim deden was slim; alleen hadden we het misschien niet gekregen. Een blijvend voordeel van die samenwerking binnen TFF is dat we bij elkaar in de keuken kunnen kijken. Zij hadden een mooi dashboard om de studenteninstroom te monitoren; dat was interessant voor ons. Onze opzet voor het doen van onderzoek hebben zij dan weer overgenomen. Dat is winst.
Ook winst is dat TFF-directeur Alexander Jansen of een lector, wanneer die bij een bedrijf is voor een project van Saxion, een ondernemer zo nodig kan doorschakelen naar Windesheim: ‘Als je een probleem met kunststoffen hebt,, moet je bij Windesheim lector Margie Topp zijn.’ Doordat we elkaar goed kennen, wordt ons verzorgingsgebied beter bediend.”
Trots
“Mijn ambitie is dat we onze huidige lectoraten tot volwassenheid brengen en daarmee nog meer impact veroorzaken. Daarbij zou ik het fantastisch vinden als over vijf tot tien jaar de helft van onze studenten via TFF-projecten onderzoek met de industrie doet. De rol van TFF kan daarbij voorlopig dezelfde blijven, de gemeenschappelijke profilering bevalt goed.”
“In het bedrijfsleven mag de naam TechForFuture nog wel bekender worden, maar richting de overheid is het al een geweldige constructie om nieuwe geldstromen voor onderzoek aan te boren. We hebben nog een stuk te gaan, maar ik ben trots op wat we al hebben bereikt.”
