De koppeling tussen het gebruik en beheer van gebouwen met bouwinformatiemodellen
Gebouwen worden tegenwoordig ontworpen en uitgewerkt door het vervaardigen van een digitaal driedimensionaal model. Aan dat bouwwerkinformatiemodel (BIM) wordt informatie toegevoegd, zowel ten behoeve van het bouwen als voor het beheren en onderhouden van het werkelijke gebouw. Bekijk het onderstaande filmpje voor een volledig overzicht.
Doel onderzoek
In onderstaand figuur is het doel van het onderzoek te zien. Een gebouwbeheerder wil een gebouw realiseren. Daarvoor moet eerst een ontwerp worden gemaakt, dat wordt uitgewerkt in een bouwinformatiemodel. Het ontwerp van dat gebouw kan niet worden gemaakt zonder eerst de wensen van de opdrachtgever te weten, vaak samengevat in een Programma van Eisen (PvE). Analoog aan dat PvE kunnen er ook eisen worden gesteld aan benodigde informatie, die nodig is om het gebouw te gebruiken en te beheren. Anders geformuleerd: welke informatie kan aan het bouwinformatiemodel worden toegevoegd om te worden gebruikt in de gebruiks- en beheerfase?
Analyse van de informatiebehoefte
Deze vraag leidde allereerst tot de analyse van de informatiebehoefte van de gebouwbeheerder. In het onderzoek heeft een woningcorporatie als opdrachtgever gefungeerd en heeft een eisen pakket aangeleverd. Daarnaast is ook gezocht naar andere eisenpakketten, onder andere is gewerkt met een lijst, die een andere onderzoekspartner gebruikt bij het realiseren en onderhouden van gebouwen. Een belangrijke les is dit onderzoek is geweest: optimaliseer de informatievraag. Men is geneigd om vooral veel te vragen, maar dat is niet efficiënt. Vraag alleen wat nodig is en wat als eigenschap aan het BIM kan worden gekoppeld. Vraag geen zaken, die al in het model aanwezig zijn op basis van andere documenten, zoals een PvE, een Basis ILS, etc.
De informatiebehoefte van woongebouwen, kantoorgebouwen en onderwijsgebouwen is in kaart gebracht in producten: de ILS Beheer Woningbouw en de ILS Onderwijs- en kantoorgebouwen. Vervolgens is bezien op welke manier de BIMmodelleur deze gegevens in een BIM moet verwerken. Dit is nodig om de zaken terug te kunnen vinden. Zo zijn er ook een Protocol Beheer Woningbouw en een Protocol Beheer Onderwijs- en kantoorgebouwen ontwikkeld.
Koppeling gebouwinstallaties
Er is ook onderzoek gedaan naar het koppelen van informatie in en tussen gebouwinstallaties. Er zijn steeds meer installatie-onderdelen, zoals lichtarmaturen, die van fabriekswege een digitaal adres bezitten. De schakeling van deze ‘slimme’ installaties kan dus worden geoptimaliseerd. De vraag was of het bouwinformatiemodel een rol kan spelen in het programmeren en gebruiken van deze installaties. Het is bijvoorbeeld mogelijk om verschillende installaties te koppelen via het gebruik van dezelfde sensor. Als er bijvoorbeeld geen beweging wordt gedetecteerd hoeft het licht niet aan, maar kan ook worden bezuinigd op ventilatie en verwarming. Ook kan op deze manier op vrijdagmiddag een heel gebouwvleugel worden afgesloten, waarbij het personeel bij de entree van het gebouw daarover wordt geïnformeerd.
Conclusie: praktijk weerbarstiger dan theorie
De praktijk is wat weerbarstiger dan de theorie. Er blijken verschillende protocollen in gebruik te zijn en ook blijken de ontwerpers van de regelinstallaties van verschillende disciplines nog niet veel met elkaar te communiceren. Toch is de conclusie dat er al veel informatie in installaties aanwezig is, die zou kunnen worden gecombineerd. In een bouwinformatiemodel kunnen gegevens worden opgeslagen, die voor de programmering, het gebruik en het beheer kunnen worden gebruikt. Ook hier begint het weer bij de opdrachtgever, die een idee moet hebben over welke mogelijkheden er voor het gebouw worden gewenst.
Resultaten & Rapporten
Lees hier het volledige onderzoeksrapport[download id="1437"]
Bekijk de onderzoekspresentatie [download id="1443"]
Bekijk de presentatie van Unica [download id="1446"]
Bekijk de presentatie van Based [download id="1451"]
Looptijd
September 2016 – December 2017
Partners
- Nederlandse Installatie Advies Groep (NIAG)
- Trebbe Oost & Noord
- Unica Installatietechniek
- Veccins 3D
- Van Wijnen Midden
- Zehnder Group
- Delta Wonen
